![](/media/lib/542/n-salatka-76db8f7e52b19cbe80dc493f0b1e91ee.jpg)
Naukowcy stworzyli idealną sałatkę dla astronautów
17 marca 2023, 16:06Międzynarodowy zespół naukowy stworzył idealną sałatkę dla astronautów – jest ona optymalna pod względem odżywczym i zawiera składniki, które można wyhodować na pokładzie pojazdu kosmicznego. W stworzeniu sałatki pomógł model komputerowy, któremu dostarczono danych z badań NASA dotyczących codziennego zapotrzebowania astronautów na składniki odżywcze.
![](/media/lib/542/n-pilkarze-be7e97dcc8c713ffa49b8990030d4aaa.jpg)
Najlepsi piłkarze narażeni na wyższe ryzyko chorób neurodegeneracyjnych
17 marca 2023, 10:21Najlepsi piłkarze są narażeni na o 50% wyższe ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych niż przeciętne osoby, informują badacze z Karolinska Institutet. Zwiększone ryzyko związane jest z przede wszystkim z odbijaniem piłki głową. W przypadku bramkarzy ryzyko jest niższe niż w przypadku zawodników z pola.
![](/media/lib/542/n-3c297-746e9133de45a7a5df3cc68d0f89a1c3.jpg)
Niezwykle odległa gromada szczątkowa każe zadać pytanie o tempo ewolucji galaktyk
16 marca 2023, 11:02W odległości 9,2 miliardów lat świetlnych od Ziemi zauważono galaktykę z supermasywną czarną dziurą. Jej otoczenie wykazuje cechy gromady galaktyk – olbrzymiej struktury mogącej zawierać nawet tysiące galaktyk – jednak 3C 397 jest samotna. Wszystko wskazuje na to, że wchłonęła ona wszystko, co znajdowało się w jej pobliżu.
![](/media/lib/542/n-smog-nad-miastem-0360808be9b30f3f4e8ec8fe92e710f6.jpg)
Tylko 0,001% ludzkości oddycha powietrzem, w którym poziom PM2.5 nie przekracza norm WHO
16 marca 2023, 09:30Pierwsze ogólnoświatowe badania zanieczyszczeń pyłem zawieszonym PM2.5 wykazało, że jedynie na 0,18% powierzchni Ziemi stężenie pyłu zawsze jest niższe niż określona przez WHO granica bezpieczeństwa. A czystym powietrzem oddycha zwykle tylko 0,001% ludzkości.
![](/media/lib/542/n-endometrioza-2bb39da3c3406f7398f569dcbe757d95.jpg)
Endometrioza a genom – Polacy współautorami największych badań na świecie
15 marca 2023, 13:06Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego, Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, Uniwersytetu Harvarda, Uniwersytetu Łódzkiego, japońskiego RIKEN, fińskiego Uniwersytetu w Oulu i 20 innych instytucji naukowych, opublikowali wyniki największych na świecie badań nad genetycznymi podstawami endometriozy. W ich trakcie przeanalizowali genomy 60 674 kobiet cierpiących na endometriozę oraz 701 926 pań, których ta choroba nie dotknęła.
![](/media/lib/161/n-dieta-srodziemnomorska-5513323c77d140a3afed7b2516f223ea.jpg)
Dieta śródziemnomorska chroni kobiety przed chorobami układu krążenia
15 marca 2023, 10:14Choroby układu krążenia są przyczyną około 1/3 zgonów kobiet na całym świecie. Wiemy, że diety odgrywa kluczową rolę w zachowaniu odpowiedniego stanu zdrowia, jednak niewiele badań dotyczących diety jest przeprowadzanych z uwzględnieniem płci osób badanych. Grupa naukowców dokonała metaanalizy już opublikowanych badań właśnie pod kątem płci.
![](/media/lib/542/n-podloga-mlyna-e22f86ab1cc1486734b2ef4f5dfef086.jpg)
Poszukiwali młyna o anglosaskich korzeniach, który mógł być używany przez 900 lat
15 marca 2023, 09:04Brytyjscy archeolodzy pracujący w ramach budowy linii szybkiej kolei HS2 zakończyli prace w pobliżu Buckingham, w miejscu, w którym istniał młyn wodny. Zapiski historyczne sugerują, że młyn mógł tam działać przez niemal 900 lat. Jego początki sięgają jeszcze czasów anglosaskich.
![](/media/lib/542/n-batwa-6b1f8c482331afb52503e1fd00d3bdd8.jpg)
Badania nad dziećmi łowców-zbieraczy mogą poprawić dobrostan dzieci z krajów rozwiniętych?
14 marca 2023, 07:05Jeśli chcemy lepiej zrozumieć warunki rozwoju, do jakich dzieci mogą być najlepiej przystosowane, powinniśmy przyjrzeć się łowcom-zbieraczom, uważają autorzy artykułu opublikowanego na łamach Journal of Child Psychology and Psychiatry. W końcu, jak przypominają, H. sapiens przez ponad 95% swojej historii był łowcą-zbieraczem.
![](/media/lib/542/n-rysunekglowa-562c74563f60593600012e4a777b7944.jpg)
Po raz pierwszy od 100 lat Amerykanie uzyskują mniej punktów IQ niż poprzednie pokolenia
13 marca 2023, 13:34Z pisma Intelligence dowiadujemy się, że po raz pierwszy od niemal 100 lat ma miejsce spadek średniej liczby punktów uzyskiwanych w testach IQ przez mieszkańców USA. Naukowcy z Northwestern University i University of Oregon postanowili uzupełnić obecną w amerykańskiej nauce lukę dotyczącą badań nad tzw. efektem Flynna za ostatnie dekady
![](/media/lib/542/n-bariatryczna-557a4391f2a7dc9b3255f70287bb5458.jpg)
Pierwszy w Polsce gastric bypass u pacjenta pediatrycznego
12 marca 2023, 08:30Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka pochwaliło się, że jego lekarze jako pierwsi w Polsce przeprowadzili operację bariatryczną metodą gastric bypass u pacjenta pediatrycznego. Wykonano ją u 17-latki, która już po raz drugi trafiła w ręce chirurgów z Zabrza. Kilka lat wcześniej wykonali u niej zabieg zmniejszenia żołądka techniką resekcji rękawowej. Jednak po 5 latach konieczna była kolejna operacja, gdyż po pierwszej pacjentka powróciła do pierwotnej wagi.